Trong thời gian gần đây, bệnh Chikungunya đang trở thành mối quan tâm lớn của cộng đồng y tế toàn cầu, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới – nơi muỗi vằn sinh sôi mạnh mẽ.
Ngày 22/7/2025, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về tốc độ lây lan nhanh của Chikungunya, với các đợt bùng phát lớn tại các đảo Ấn Độ Dương và lan sang một số khu vực ở châu Phi, Nam Á, châu Âu. Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực, đặc biệt tại Trung Quốc Mặc dù từ đầu năm 2025 đến này, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh) đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh xâm nhập và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.
Chikungunya là gì?
Chikungunya là một bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya gây ra, lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi vằn mang mầm bệnh – cũng là tác nhân lây truyền sốt xuất huyết và Zika.
Tên gọi “Chikungunya” bắt nguồn từ ngôn ngữ Kimakonde (châu Phi), nghĩa là “người bị cong lại”, mô tả tình trạng đau khớp dữ dội khiến người bệnh phải khom lưng.
Triệu chứng thường gặp
Bệnh khởi phát sau khi bị muỗi mang virus đốt khoảng 3–7 ngày. Các triệu chứng điển hình:
- Sốt cao đột ngột (thường > 39°C).
- Đau khớp dữ dội, có thể kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng.
- Đau cơ, nhức đầu, mệt mỏi.
- Phát ban da ở một số trường hợp.
Điều quan trọng là triệu chứng Chikungunya rất dễ nhầm lẫn với sốt xuất huyết dengue. Tuy nhiên, Chikungunya hiếm khi gây tử vong, nhưng lại ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống do đau khớp kéo dài.
Hiện nay có thuốc điều trị đặc hiệu không?
Cho đến nay, chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu hoặc vắc xin phòng ngừa Chikungunya. Việc điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng:
- Dùng thuốc giảm đau khớp, hạ sốt như paracetamol theo chỉ định của bác sĩ
- Uống nhiều nước để tránh mất nước.
- Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể phục hồi và giảm mệt mỏi do virus gây ra.
Cách phòng ngừa hiệu quả
Biện pháp quan trọng nhất hiện nay là chống muỗi đốt và diệt muỗi, lăng quăng:
- Ngủ màn, dùng kem/chai xịt chống muỗi.
- Mặc quần áo dài tay, thoáng mát.
- Vệ sinh môi trường sống: dọn dẹp dụng cụ chứa nước, thay nước bình hoa, thả cá ăn lăng quăng.
- Phun hóa chất diệt muỗi khi có dịch.
Ngoài ra, người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh Chikungunya đang tăng cao cần chủ động phòng ngừa tránh muỗi đốt. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng bất thường (sốt cao đột ngột, đau khớp, nổi ban,…).